Rusza Fundusz Szwajcarski
Podstawowym celem Funduszu dla Organizacji Pozarządowych jest wsparcie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, którego podstawą są obywatele – świadomi swoich praw i obowiązków, cechujący się zaangażowaniem dla dobra wspólnego oraz poczuciem odpowiedzialności nie tylko za siebie, lecz także za wspólnotę, z którą łączy ich miejsce zamieszkania. Wsparcie w ramach Priorytetu I Promowanie roli społeczeństwa obywatelskiego jako ważnego uczestnika w zwiększaniu spójności społeczno-gospodarczej kraju udzielane będzie na działania organizacji pozarządowych ukierunkowane na zwiększenie aktywnego udziału obywateli w życiu publicznym.
Działania w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych powinny mieć na celu m.in.:
- zwrócenie społeczeństwu uwagi, na poziomie lokalnym i regionalnym, na rolę aktywności obywatelskiej w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych,
- promowanie partycypacyjnego modelu demokracji,
- rozwój aktywności i postaw obywatelskich poprzez upowszechnianie wiedzy na temat praw i obowiązków obywateli oraz równouprawnienia płci,
- propagowanie rządów prawa, a w szczególności – konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego,
- promowanie włączania się obywateli i organizacji pozarządowych w życie publiczne,
- zachęcanie obywateli i organizacji pozarządowych do zaangażowania się w społeczną kontrolę instytucji publicznych szczebla lokalnego i centralnego,
- udoskonalanie już funkcjonujących oraz/lub wypracowanie nowych innowacyjnych rozwiązań, które będą miały za zadanie wspierać procesy demokratyczne oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego,
- wymiana doświadczeń w rozwiązywaniu problemów lokalnych, regionalnych i centralnych.
OBSZARY
Składane projekty powinny dotyczyć następujących obszarów tematycznych:
1. Edukacja obywatelska – w ramach tego obszaru wspierane mogą być następujące przykładowe pola działalności:
- działania edukacyjne dotyczące praw wyborczych elektoratu (z wykluczeniem prowadzenia kampanii wyborczych i partyjnej agitacji) oraz mające na celu zwiększenie świadomości praw obywatelskich (edukacja konsumencka),
- kampanie oraz programy informacyjne i edukacyjne w zakresie pobudzania aktywności obywatelskiej,
- tworzenie narzędzi, w tym informatycznych, pozwalających na zwiększenie partycypacji obywatelskiej (np. wyspecjalizowanych portali – niezależnych od władz publicznych, służących udostępnianiu informacji publicznej lub mobilizacji społecznej),
- programy edukacyjno-informacyjne adresowane do członków i liderów organizacji pozarządowych, aktywnych w zakresie partycypacji obywatelskiej,
- działania mające na celu podnoszenie wiedzy i umiejętności w zakresie współdziałania w różnych formach organizacyjnych,
- programy służące rozwijaniu postaw obywatelskich wśród dzieci i młodzieży, w tym służące rozwojowi samorządności uczniowskiej i angażowaniu młodzieży na rzecz środowiska lokalnego,
- programy, których celem jest wzmocnienie zaufania do instytucji publicznych oraz zmniejszenie dystansu między obywatelami a instytucjami publicznymi,
- poradnictwo obywatelskie – działania oraz programy poradnicze i informacyjne mające na celu edukację obywateli w zakresie ich praw obywatelskich i sposobów ich dochodzenia (polegające na pobudzaniu obywatela do aktywności oraz uczenia go samodzielności i odpowiedzialności za siebie samego – inaczej niż w przypadku poradnictwa prawnego).
2. Działania kontrolne – w ramach tego obszaru wspierane mogą być następujące przykładowe pola działalności:
- działania mające na celu wzmocnienie oraz promocję instrumentów i procedur demokratycznych dotyczących społecznej kontroli działań władz i instytucji publicznych,
- obywatelski monitoring działań administracji publicznej na poziomie centralnym, lokalnym i regionalnym,
- społeczne inicjatywy w zakresie działań antykorupcyjnych, dostępu do informacji publicznej oraz dziennikarstwa obywatelskiego,
- monitorowanie i recenzowanie administracji publicznej i środowisk politycznych w zakresie wdrażania przez nich działań z zakresu partycypacji obywatelskiej,
- monitoring obietnic wyborczych na poziomie centralnym, lokalnym i regionalnym.
3. Partycypacja w polityce publicznej – w ramach tego obszaru wspierane mogą być następujące przykładowe pola działalności:
- uczestnictwo w konsultacjach społecznych, włączających zarówno instytucje, jak i indywidualnych obywateli, oraz promocja tych konsultacji,
- wypracowywanie i upowszechnianie dobrych praktyk w dziedzinie partycypacji obywatelskiej – technik organizowania debat, referendów, petycji, deliberacji, inicjatyw ustawodawczych i uchwałodawczych, publicznych wysłuchań, konsultacji itp. (z wyłączeniem prowadzenia kampanii wyborczych),
- działania obywatelskie w zakresie oceny jakości funkcjonowania administracji publicznej (audyt społeczny) i zwiększania tzw. responsywności działań administracji publicznej,
- projekty mające na celu zwiększenie zakresu partycypacji obywatelskiej w formułowaniu i wdrażaniu polityk publicznych (tworzenie strategii, budżetowanie, ustalanie wskaźników opartych na „satysfakcji” obywateli itd.), w tym programów służących wspieraniu aktywności młodzieży w życiu publicznym, realizowane we współpracy z administracją publiczną,
- budowanie mechanizmów partycypacji i rzecznictwa na rzecz grup pomijanych lub w niewielkim stopniu reprezentowanych w publicznej debacie (np. osoby starsze, osoby pozostające w skrajnym ubóstwie, osoby niepełnosprawne, imigranci itd.).
Zgodnie z Wytycznymi Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy jednym z zadań Funduszu dla Organizacji Pozarządowych jest również rozwój instytucjonalny organizacji, wzmocnienie skuteczności ich działania oraz zwiększenie ich zasięgu i umiejętności. Poza zagadnieniami wymienionymi powyżej realizacja projektów może obejmować działania nastawione na aktywizację lub poszerzenie bazy członkowskiej oraz wzmocnienie demokratycznych procedur wewnątrz organizacji, a także na podnoszenie kompetencji przedstawicieli organizacji pozarządowych w obszarze formalnego uczestnictwa w procedurach konsultacji lub monitoringu.
Działania wzmacniające zdolności instytucjonalne organizacji pozarządowych będą mogły obejmować np. szkolenia, konsultacje specjalistyczne, doradztwo, poprawę jakości usług w celu prawidłowej i efektywnej realizacji projektu czy rozwój długookresowych strategii operacyjnych. Powyższe działania jednak, łącznie z kosztami zarządzania, będą mogły obejmować tylko 30% wartości projektu i będą musiały wspierać realizację głównych celów i przedmiotu projektu, jakim będą działania z zakresu partycypacji obywatelskiej, a także służyć ich realizacji.
ASPEKTY HORYZONTALNE
Działania realizowane w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych powinny ponadto obejmować następujące aspekty horyzontalne:
- zrównoważony rozwój integrujący wymiar środowiskowy, ekonomiczny i społeczny, czyli prawo do zaspokajania potrzeb i aspiracji rozwojowych obecnej generacji bez naruszania zdolności do zaspokajania potrzeb i aspiracji przyszłych pokoleń,
- równość szans, polegającą na zniesieniu nierówności oraz zwalczaniu wszelkich przejawów dyskryminacji, w tym ze względu na wiek, płeć, narodowość, rasę, orientację seksualną i niepełnosprawność,
- dobre zarządzanie, które określa udział szerokiej grupy partnerów w procesie podejmowania decyzji oraz opiera się na uwzględnieniu podstawowych zasad dobrego zarządzania w ogólnym zarządzaniu projektem przez Wnioskodawcę i Partnera.
DZIAŁANIA, KTÓRE NIE PODLEGAJĄ DOFINANSOWANIU
Dofinansowaniu w ramach Priorytetu I Grantu Blokowego nie mogą podlegać:
- działania polegające na doraźnej pomocy (w tym na bezpośredniej pomocy socjalno-bytowej),
- działania, które mają na celu jedynie finansowanie bieżących kosztów związanych z działalnością Wnioskodawcy,
- działania polegające na dalszej dystrybucji otrzymanych środków, tzw. re-granting, tj. przekazywanie środków podmiotom trzecim w ramach oddzielnej procedury konkursowej bez możliwości bezpośredniej kontroli wydatkowania tych środków,
- projekty już trwające lub zakończone,
- działania o charakterze politycznym (związane z formą agitacji politycznej, organizowaniem kampanii wyborczych czy promowaniem działalności konkretnego ugrupowania, komitetu wyborczego lub partii politycznych, a także organizacji je wspierających),
- działania o charakterze religijnym (związane ze sprawowaniem kultu religijnego oraz posługi kapłańskiej),
- działania o charakterze komercyjnym (realizowane dla osiągnięcia zysku),
- działania inwestycyjne – w tym wszelkie zakupy sprzętu lub innych aktywów oraz wyposażenia, remonty oraz adaptacja pomieszczeń powyżej ustalonego limitu.
ŚRODKI
Alokacja środków na Priorytet I w ramach Grantu Blokowego wynosi ok. 16,7 mln CHF.
Wartość dofinansowania projektów w Priorytecie I będzie mogła wynosić od 10 000 CHF do 60 000 CHF (projekty „małe”) lub do 250 000 CHF (projekty „duże”).
Więcej informacji na stronie: www.swissgrant.pl