W Brukseli o Leaderze

Informacja o seminarium w Brukseli pojawiła się już na w październiku 2011 r. podczas międzynarodowej konferencji „Podejście LEADER po 2013 roku wobec nowych wyzwań dla rozwoju obszarów wiejskich Europy”, która odbyła się w Koszęcinie, a w której uczestniczyło również ośmiu przedstawicieli Dolnego Śląska. Jako, że przedstawicielom dolnośląskich LGD zawsze zależy na uczestnictwie w ważnych spotkaniach i aktywnym współtworzeniu wizerunku podejścia LEADER, na planowane w Brukseli seminarium, zgłosiło się 6 osób (Aneta Fiskies – LGD Dobra Widawa, Irena Krukowska-Szopa – Prezes Dolnośląskiej Sieci Partnerstw, Sylwia Mielczarek – LGD Kłodzka Wstęga Sudetów, Bożena Pełdiak – LGD Kwiat Lnu, Jolanta Wrotkowska – LGD Ujście Baryczy, Rafał Plezia – LGD Kraina Łęgów Odrzańskich). Stanowiliśmy obok województwa mazowieckiego najliczniejszą reprezentację. Koordynacją wyjazdu ze strony Polski zajęła się Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA na czele z P. Agatą Maruszewską.

W brukselskim spotkaniu wzięło udział około 400 osób, przedstawicieli LGD z wszystkich 27 krajów członkowskich UE, KSOW, instytucji zrządzających, Komisji Europejskiej oraz innych instytucji zajmujących się tematyką rozwoju obszarów wiejskich. Seminarium odbyło się w hali Egg – centrum konferencyjnym w Brukseli, pod które zaadaptowano budynki starej fabryki. W trakcie spotkania przewidziano wiele interesujących wydarzeń.

Dwudniowe seminarium rozpoczęła ożywiona dyskusja na temat fundamentalnej roli Lokalnych Strategii Rozwoju, jej realizacji i ewaluacji oraz współpracy w ramach podejścia LEADER. W luźnej dyskusji, która prowadzona była w formule „chat”, udział wzięli przedstawiciele DG AGRI, Europejskiej Sieci Obszarów Rybackich (FARNET), Europejskiego Stowarzyszenia LEADER na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ELARD), Irlandzkiej i Bułgarskiej sieci LGD, Grupy Fokusowej ds. Lokalnej Strategii Rozwoju (GF 4), a także Punktu Kontaktowego ENRD.

Wszyscy paneliści byli zgodni, że LGD w połowie okresu realizacji LSR powinny mieć możliwość jej dokładnej ewaluacji i korekty a finansowanie powinno być adekwatne do realizacji celów i zakresu działań. Bardzo ważne jest również, aby opracowywanie lokalnych strategii rozwoju opierało się na potrzebach społeczności lokalnej, działaniach oddolnych, konsultacjach z mieszkańcami przy wykorzystaniu wielu narzędzi. Padły też oczywiste i ciągle spektakularne słowa, oklaskiwane przez całą salę, że jeśli nie będzie w kolejnym okresie programowania uproszczonych procedur, entuzjazm LEADERA po prostu umrze.

Wielkim wyzwaniem będzie w kolejnym okresie programowania wielofunduszowość. Wciąż nie ma jednolitych ram prawnych i propozycji w jaki sposób miałby być ten system wprowadzony. Padały różne propozycje, m.in. jednego formularza wniosku na wszystkie fundusze.

W trakcie seminarium przygotowano m.in. zajęcia warsztatowe dla uczestników w formule „Word cafe” Wszyscy mieli okazję dyskutować w małych grupach na następujące tematy: 1. przygotowanie lokalnej strategii rozwoju, 2. wdrażanie lokalnych strategii rozwoju, 3 współpraca międzynarodowa. Każda z sesji warsztatowych zakończona była przedstawieniem wniosków, był też czas na wypowiedzi poszczególnych grup.

Z kolei dzięki “Targom sieci i współpracy” możliwe stało się zdobycie informacji na temat planowanych projektów współpracy międzynarodowej (TNC). Uczestnicy mogli nawiązać osobiste kontakty z przedstawicielami LGD o podobnych zainteresowaniach i planach związanych z współpracą międzynarodową.

Na stoiskach krajowych zorganizowanych przez poszczególne Krajowe Sieci Obszarów Wiejskich zaprezentowane zostały materiały promocyjne LGD i instytucji zarządzających, jak również produkty lokalne, wyroby rzemieślnicze. Możliwa była również degustacja lokalnej żywności. Dodatkowo, w ramach targów zorganizowane zostały stoiska tematyczne dotyczące projektów współpracy międzynarodowej i ofert współpracy, a także prezentacje audio-wizualne i stoisko „Poznaj ENRD”, gdzie można było uzyskać więcej informacji na temat różnych inicjatyw tematycznych.

Grupa z Dolnego Śląska przeprowadziła kilka ciekawych rozmów, m.in. z przedstawicielami czeskiej , fińskiej sieci LGD, przedstawicielami litewskich LGD oraz przedstawicielem niemieckiego LGD, które zainteresowane jest oznaczeniem szlaku kulturowego biegnącego przez Polskę, Słowację, Czechy i Niemcy. Nawiązaliśmy również kontakt z polską przedstawicielką Kasią Panfil z Contact Point z Europejskiej Sieci Rozwoju Kontaktowego w Brukseli, który także pomaga w znalezieniu zagranicznych partnerów do projektów współpracy LGD. LGD poszukując międzynarodowych partnerów czy kontaktów mogą zarejestrować się na stronach Enrd www.ec.europa.eu.

W trakcie drugiego dnia seminarium odbyły się jednocześnie dwa warsztaty z zakresu tematów przewodnich spotkania dotyczących między innymi tworzenia lepszych Lokalnych Strategii Rozwoju pod kontem nowego okresu programowania, jak również w zakresie wdrażania, monitorowania oraz oceny realizowanych obecnie.

Kilka wybranych państw przedstawiło swoje modele i pomysły na ewaluację dotychczas wdrażanych LSR wskazując metody przydatne przy opracowywaniu strategii na nowy okres programowania. Szczególnie ciekawym pomysłem wydał się model finlandzki, który zakłada wzajemną ewaluację 40 lokalnych grup działania pokrywających obszar tego kraju. Tym systemem ewaluowane są obecnie finlandzkie LGD, a wyniki mają ukazać się pod koniec maja bieżącego roku.

W ramach tegorocznych warsztatów wykorzystano nowoczesne metody, których celem było stymulowanie kreatywności uczestników. Metoda „World Cafe” miała na celu ułatwić współpracę poprzez dialog, z kolei metoda „Open Space” miała zainspirować powstawanie nowych pomysłów. Organizatorzy zgotowali nam na koniec zaskakujące i gorące pożegnanie w rytmie, co było tylko bardzo trafionym zakończeniem profesjonalnie przeprowadzonego spotkania, w którym cały czas wyczuwało się ich wielką pasję i zaangażowanie.

Wyjazd i udział w seminarium "Lokalne strategie rozwoju i współpracy: kluczowe podejście do rozwoju lokalnego" był dla nas nie tylko okazją do poznania i przemyślenia perspektyw rozwoju podejścia Leader. Mimo, iż polscy przedstawiciele (jak na tak liczną grupę i tak wiele LGD pokrywających obszar kraju) nie byli wyjątkowo widoczni w czasie seminarium, był to czas wielu spotkań zarówno w gronie międzynarodowym jak i krajowym.