Realizowane projekty
Projekt „Skuteczne zarządzanie obszarami Natura 2000”
Fundacja
Doliny Odry jest partnerem w realizowanym obecnie przez
Stowarzyszenie Centrum Rozwiązań Systemowych projekcie „Skuteczne
zarządzanie obszarami Natura 2000”.
Celem projektu jest
opracowanie modelu zarządzania i koncepcji komputerowego systemu
wspomagania decyzji dla obszarów Natura 2000 na przykładzie dwóch
obszarów pilotażowych: Łęgi Odrzańskie i Puszcza Niepołomicka
(woj. małopolskie).
Działania i rezultaty projektu mają na celu wsparcie osiągania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków na obszarach Natura 2000 przez opracowanie skutecznego systemu zarządzania tymi obszarami. Utrzymanie właściwego stanu ma odbywać się poprzez pobudzanie określonych działań i zachowań na zasadzie zachęty, bez elementów nakazowych. Dlatego ważne jest utrzymywanie kontaktów i sprawne przekazywanie informacji między instytucjami odpowiedzialnymi wobec UE za utrzymanie właściwego stanu ochrony (Rząd RP - Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska) a podmiotami, które faktycznie zarządzają terenem obszaru Natura 2000 i mają wpływ na stan faktyczny (samorządy, leśnicy, rolnicy, melioranci i inni). Współpracę tę utrudnia brak szybkiego dostępu do odpowiednich danych, które są rozproszone w różnych instytucjach lub niedostępne w formie elektronicznej, a także rozproszone kompetencje w zakresie podejmowaniu decyzji, duża ilość informacji konieczna do uzyskania i przesłania oraz częste zmiany. W ramach projektu zostaną opracowane: model zarządzania oraz teoretyczna koncepcja komputerowego Systemu Wspomagania Decyzji dla dwóch obszarów pilotażowych: OSO Łęgi Odrzańskie (woj. dolnośląskie) i OSO Puszcza Niepołomicka (woj. małopolskie), które pozwolą rozwiązać wyżej wymienione problemy i ułatwią zarządzanie obszarami „naturowymi”.
Model zarządzania będzie zawierać przejrzystą strukturę powiązań miedzy beneficjentami, wraz z zakresem ich kompetencji (w ramach obowiązujących rozwiązań prawnych), przyporządkowanie funkcji zarządzania do poszczególnych beneficjentów oraz wskazanie efektywnych sposobów przepływu informacji pomiędzy beneficjentami.
Systemy
Wspomagania Decyzji (ang. Decision Support Systems) są to narzędzia
komputerowe ułatwiające zarządzanie w różnych dziedzinach. Ich
podstawą są cyfrowe bazy danych oraz interfejs użytkownika, dzięki
któremu nawet osoba niedoświadczona w zakresie informatyki może w
łatwy sposób zarówno wprowadzać dane do bazy, jak
i
wyszukiwać żądane informacje. W bazach danych mogą sie znaleźć
różnorodne rodzaje informacji: liczbowe, tekstowe, jak i
przestrzenne w postaci map cyfrowych. Interfejs użytkownika może
być dostępny przez internet, z różnymi prawami dostępu do danych
dla różnych rodzajów użytkowników.
Przykładowe informacje, które mogłyby się znaleźć się w Systemie Wspomagającym Decyzje (SWD) dla obszaru Natura 2000:
a) tereny cenne przyrodniczo wraz z ich dokładną lokalizacją, listą siedlisk i gatunków oraz planowanymi zabiegami ochronnymi,
b) sposób użytkowania siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków na terenach rolniczych i leśnych wraz z zaleceniami ochronnymi,
c) wykaz osób i instytucji zarządzających poszczególnymi fragmentami obszaru Natura 2000 wraz z ich zakresem kompetencji i danymi kontaktowymi,
d) infrastruktura turystyczna,
e) krajowe formy ochrony przyrody i związane z nimi ograniczenia w terenie,
f) zadania ochronne lub zadania wynikające z planu ochrony,
Przykładowe pytania, jakie mogłaby sformułować osoba zarządzająca obszarem Natura 2000, wysłać je do bazy i uzyskać szybką odpowiedź w czytelnej formie graficznej:
a) Gdzie znajdują się działki, na których występują wybrane chronione gatunki i kto jest właścicielem tych działek?
b) Którzy rolnicy na danym obszarze uczestniczą w Pakiecie 5 programu rolnośrodowiskowego?
c) W których miejscach występują potencjalne zagrożenia dla obszaru z racji planowanych inwestycji i jakiego typu są to zagrożenia?
Należy jednak pamiętać o tym, że informacje, które będą mogły być zamieszczone w systemie zależą od wielu czynników, w tym od dostępności danych.
Bezpośrednimi beneficjentami projektu będą m. in: Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska, władze lokalne różnych szczebli, administracja Lasów Państwowych, zarządy obszarów chronionych, Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej, Agencja Nieruchomości Rolnych SP, Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych oraz organizacje pozarządowe.
Najważniejszym rezultatem projektu będzie model zarządzania oraz wersja rozwojowa Systemu Wspomagania Decyzji (SWD) dla obszarów pilotażowych Natura 2000, zaakceptowana przez instytucje zarządzające tymi obszarami i dostosowana do ich potrzeb i możliwości.
Strona własna projektu:
http://www.natura2000.crs.org.pl
Osoba do kontaktu:
Marta Jamontt-Skotis
Tel. 600-012-391, marta.jamontt@crs.org.pl
Projekt finansowany jest ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także budżetu Rzeczpospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych.
